ETİK GÜNÜ VE HAFTASI ( 25 - 31 MAYIS )

     Kamu Görevlileri Etik Kurulu'nun kuruluşuna ilişkin 5176 sayılı Kanun, 25 Mayıs 2004 tarihinde TBMM'nde kabul edilmiştir. Kurul, kamuda etik kültürünü yerleştirmek üzere çalışmalar yapmak veya yaptırmak, bu konuda yapılacak çalışmalara destek olmak ve etik uygulamayı gözetlemek görev ve yetkisi çerçevesinde, 2008 yılından itibaren her yıl 25 Mayıs gününün ülke genelinde "Etik Günü", aynı günün yer aldığı haftanın da "Etik Haftası" olarak kutlanılmasını kararlaştırmıştır.

 

Bu çerçevede, kurum ve kuruluşlarda etik kültürünü yerleştirmek ve geliştirmek amacıyla, Etik günü (25 Mayıs) ve haftasında (25-31 Mayıs) çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmektedir.

  

 ETİK NEDİR?

 

Etik, pratik felsefenin bir konusudur. Pratik, çünkü insanların ne şekilde davranmaları gerektiğiyle ilgili somut ve kanıtsal bilgiler sunar.

Etik; insanların yapılması gereken şeyleri nasıl yapması gerektiğine karar verebilmesi için yardımcı olabilecek değerler, ilkeler ve standartlar hakkında bir rehberdir. Kişinin davranışlarına temel olan ahlak ilkelerinin tümüdür.

En yalın tanımıyla insan ilişkilerinde iyi veya doğru ya da kötü veya yanlış olarak adlandırdığımız değer yargılarını inceler

Kelime anlamıyla 'etik' Yunanca ethos yani "töre" sözcüğünden türemiştir, özgün Yunanca kullanımı 'Etika'dır, tıpkı politika (siyaset bilimi), poetika (şiir kuramı), gibi. Felsefenin dört ana dalından biridir. Yanlışı doğrudan ayırt edebilmek amacıyla ahlâk kavramının doğasını anlamaya çalışmaktadır. Bu yönüyle, kendine ait kuralları olsa da, halen de tartışılarak gelişen bir daldır.

  

ETİK İLE AHLAK ARASINDAKİ FARK NEDİR?

 Ahlak, içinde yaşadığımız topluma göre değişir ve genelde çoğunluk tarafından herhangi bir gerekçe gösterilemeden doğru kabul edilen değerlerin ve düşüncelerin toplamıdır. "Doğru" olduğu hissedilenler ahlaka uygun olarak kabul edilir. Ve bu durum toplumdan topluma farklılık gösterir. Buna karşılık etik, kuralları mantıklı olarak yorumlamaya çalışır. Etiği, ahlakın üzerinde yeniden düşünme olarak tanımlamak da mümkündür.

  

KAMU YÖNETİMİNDE ETİK NEDİR?

 

Kamu Görevlilerinin karar alırken ve hizmetleri yürütürken uymaları gereken;

Ø Tarafsızlık,

Ø Dürüstlük,

Ø Saydamlık,

Ø Hesap verilebilirlik,

Ø Adalet,

Ø Eşitlik,

Ø Kamu yararını gözetme,

Ø Hediye ve rüşvet almama gibi ilke ve değerler bütününden meydana gelen olgudur.

 

Etik Yönetim: Bu ilke ve değerleri benimseyen, karar ve işlemlerinde bunları uygulayan yönetime de etik yönetim  diyoruz.

  

KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU

 

Amaç; " Kamu görevlilerinin uymaları gereken saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme gibi etik davranış ilkelerini belirlemek ve uygulamayı gözetmek " tir.

 

ETİK KURULUNUN GÖREVİ / YETKİSİ

 

Ø Etik davranış ilkelerini belirlemek,

Ø Hediye alma yasağının kapsamını belirlemek,

Ø Etik Davranış ilkelerinin ihlali halinde re`sen veya başvurular üzerine gerekli inceleme ve araştırmayı yapmak,

Ø Kamuda etik kültürünü yerleştirmek üzere çalışmalar yapmak/yaptırmak ve bu konuda yapılacak çalışmalara destek olmak,

 

ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ

 

Ø Kamu hizmeti bilinci

Ø Halka hizmet bilinci

Ø Hizmet standartlarına uyma

Ø Amaç ve misyona bağlılık

Ø Dürüstlük ve tarafsızlık

Ø Saygınlık ve güven

Ø Nezaket ve saygı

Ø Yetkili makamlara bildirim

Ø Yetkilerin kötüye kullanılmaması

Ø Hediye alma yasağı

Ø İsraftan kaçınma

Ø Gerçek dışı beyandan kaçınma

Ø Bilgi verme ve saydamlık

Ø Mal bildiriminde bulunma

  

KAMU HİZMETİ BİLİNCİ

Kamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde sürekli gelişimi, saydamlığı, tarafsızlığı, dürüstlüğü, kamu yararını gözetmeyi, hesap verebilirliği esas almalıdırlar.

 

HALKA HİZMET BİLİNCİ

Kamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde halkın günlük yaşamını kolaylaştırmayı, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamayı, hizmet kalitesini yükseltmeyi, halkın memnuniyetini artırmayı hedeflemelidirler.

 

HİZMET STANDARTLARINA UYMA

Kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticileri ve diğer personeli, kamu hizmetlerini belirlenen standartlara ve süreçlere uygun şekilde yürütmelidirler.

 

AMAÇ VE MİSYONA BAĞLILIK

Kamu görevlileri, çalıştıkları kurum ve kuruluşun amaçlarına ve misyonuna uygun davranmalı, Ülkenin çıkarları ve kurumun hizmet idealleri doğrultusunda hareket edilmelidirler.

 

DÜRÜSTLÜK VE TARAFSIZLIK

Kamu görevlileri, tüm eylem ve işlemlerinde adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda hareket etmeli, görevlerini yerine getirirken dil, din, inanç, ırk, cinsiyet ve benzeri sebeplerle ayrım yapmamalıdırlar

 

SAYGINLIK VE GÜVEN

Kamu görevlileri, kamu yönetimine güveni sağlayacak şekilde davranmalıdırlar. Halkın kamu hizmetine güven duygusunu zedeleyen, şüphe yaratan davranışlarda bulunmaktan kaçınmalıdırlar.

 

NEZAKET VE SAYGI

Kamu görevlileri, üstleri, meslektaşları, astları, diğer personel ile hizmetten yararlananlara karşı nazik ve saygılı davranmalı ve gerekli ilgiyi göstermelidirler. 

 

YETKİLİ MAKAMLARA BİLDİRİM

Kamu görevlileri, etik davranış ilkeleriyle bağdaşmayan veya yasadışı iş ve eylemlerde bulunmalarının talep edilmesi halinde durumu yetkili makamlara bildirmelidirler.

 

YETKİLERİN KÖTÜYE KULLANILMAMASI

Kamu görevlileri, unvan ve yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları veya üçüncü kişiler lehine menfaat sağlamamalı ve aracılıkta bulunmamalıdırlar. Akraba, eş, dost ve hem şehri kayırmacılığı da yapmamalıdırlar.

 

HEDİYE ALMA YASAĞI

Kamu görevlisinin tarafsızlığını ve kararını etkileyen veya etkileme ihtimali bulunan, ekonomik değeri olan ya da olmayan her türlü eşya ve menfaat hediye kapsamındadır. Kamu görevlilerinin hediye almaması, kamu görevlisine hediye verilmemesi temel ilkedir.

 

NELER HEDİYE ALMA YASAĞI KAPSAMINDADIR?

 

Ø Görev yapılan kurumla iş, hizmet veya çıkar ilişkisi içinde bulunanlardan alınan karşılama, veda ve kutlama hediyeleri, burs, seyahat, ücretsiz konaklama ve hediye çekleri.

Ø Taşınır veya taşınmaz mal veya hizmet satın alırken, satarken veya kiralarken piyasa fiyatına göre makul olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler.

Ø Hizmetten yararlananların vereceği her türlü eşya, giysi, takı veya gıda türü hediyeler.

Ø Görev yapılan kurumla iş veya hizmet ilişkisi içinde olanlardan alınan borç ve krediler.

 

NELER HEDİYE ALMA YASAĞI KAPSAMINDA DEĞİLDİR?

 

Ø Görev yapılan kuruma katkı anlamına gelen, kamu hizmetine tahsis edilmek, kurumun demirbaş listesine kaydedilmek ve kamuoyuna açıklanmak koşuluyla alınan hediyeler veya bağışlar,

Ø Kitap, dergi, makale, kaset, takvim,cd veya buna benzer nitelikte olanlar,

Ø Halka açık yarışmalarda etkinliklerde kazanılan ödül veya hediyeler,

Ø Konferans, panel, yemek gibi etkinliklerde herkese verilen hatıra niteliğindeki hediyeler,

Ø Tanıtım amacıyla dağıtılan ve sembolik değeri bulunan reklam ve el sanatları ürünleri,

 

İSRAFTAN KAÇINMA

Kamu görevlileri, kamu bina ve taşıtları ile diğer kamu malları ve kaynaklarının kullanımında israf ve savurganlıktan kaçınmalıdırlar. Mesai süresini, kamu mallarını, kaynaklarını, işgücünü ve imkanlarını kullanırken etkin, verimli ve tutumlu davranmalıdırlar.

 

GERÇEK DIŞI BEYANDAN KAÇINMA

Kamu görevlileri, görevlerini yerine getirirken yetkilerini aşarak çalıştıkları kurumlarını bağlayıcı açıklama, taahhüt, vaat veya girişimlerde bulunmamalı, aldatıcı ve gerçek dışı beyanat vermemelidirler.

 

BİLGİ VERME VE SAYDAMLIK

       Kamu görevlileri, halkın bilgi edinme hakkını kullanmasına yardımcı olmalıdırlar. Gerçek ve tüzel kişilerin talep etmesi halinde istenen bilgi veya belgeleri, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununda belirlenen kurallara uygun olarak vermelidirler.

 

MAL BİLDİRİMİNDE BULUNMA

Kamu görevlileri, kendileriyle eşlerine ve velayeti altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmazları, alacak ve borçları hakkında, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca, yetkili makama mal bildiriminde bulunmalıdırlar

 

ETİK SÖZLEŞME

  

Ø Kamu görevlileri, görevlerini yürütürken etik davranış ilkelerine uymak zorundadırlar.

Ø Kamu görevlileri bu ilkelere bağlı kalmak şartıyla "ETİK SÖZLEŞME" belgesini imzalamakla

   yükümlüdürler.

    

 KAMU GÖREVLİLERİ ETİK SÖZLEŞMESİ

 

Ø Halkın günlük yaşamını kolaylaştırmak, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamak, hizmet kalitesini yükseltmek ve toplumun memnuniyetini artırmak için çalışmayı,

Ø Görevimi insan haklarına saygı, saydamlık, katılımcılık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme ve hukukun üstünlüğü ilkeleri doğrultusunda yerine getirmeyi,

Ø Dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, yaş, bedensel engelli ve cinsiyet ayrımı yapmadan, fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalara meydan vermeden tarafsızlık içerisinde hizmet gereklerine uygun davranmayı,

Ø Görevimi, görevle ilişkisi bulunan hiçbir gerçek veya tüzel kişiden hediye almadan, maddi ve manevi fayda veya bu nitelikte herhangi bir çıkar sağlamadan, herhangi bir özel menfaat beklentisi içinde olmadan yerine getirmeyi,

Ø Kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında kullanmamayı ve kullandırmamayı, bu mal ve kaynakları israf etmemeyi,

Ø Kişilerin dilekçe, bilgi edinme, şikayet ve dava açma haklarına saygılı davranmayı, hizmetten yararlananlara, çalışma arkadaşlarıma ve diğer muhataplarıma karşı ilgili, nazik, ölçülü ve saygılı hareket etmeyi,

Ø Kamu Görevlileri Etik Kurulunca hazırlanan yönetmeliklerle belirlenen etik davranış ilke ve değerlerine bağlı olarak görev yapmayı ve hizmet sunmayı taahhüt ederim.